اسپوندلیوس یا آرتروز ستون فقرات به رشد بیش از اندازه‌ی استخوان‌ها مخصوصاً در قسمت قدامی و جانبی و به صورت نادرتر در قسمت خلفی بالا و پایین ستون مهره‌ها در مهره‌داران اطلاق می‌شود. این پروسه‌ی حرکتی با افزایش سن ارتباط مستقیمی دارد. اسپوندلیوس کمری معمولاً هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهد. معمولاً درد کمر و سیاتیک نشانه‌ی اسپوندلیوس کمری محسوب نمی‌شوند. آرتروز ستون فقرات به‌عنوان یک بیماری رایج که با افزایش سن ارتباط مستقیمی دارد شناخته می‌شود. اسپوندلیوس کمری زمانی رخ می‌دهد که در قسمتی از ستون فقرات که رباط حلقوی در آن کشیده شده است استخوان تازه‌ای به وجود بیاید. احتمال می‌رود که میان داشتن فعالیت‌های سنگین و شدید جسمانی و ابتلا به آرتروز ستون فقرات ارتباطی وجود داشته باشد. همان‌گونه که این مسئله باعث فرسایش دیسک کمر می‌شود.
دلایل آرتروز ستون فقرات
دلیل اصلی ابتلا به آرتروز ستون فقرات آسیب‌دیدگی داخلی مفاصل مهره‌ها است. سطح بیرونی مفاصل ستون فقرات توسط لایه نازک و نرم غضروف مانندی پوشیده شده است که به مهره‌ها اجازه می‌دهد بر روی یکدیگر بلغزند و به طرفین حرکت کنند. اما در صورت بروز مواردی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود مفاصل آسیب‌دیده و دردناک می‌شوند:
- زمانی که غضروف در یک سمت مهره تراشیده شده و یا از بین برود با هر حرکت مهره، غضروف آسیب‌دیده باعث تراشیده شدن دیگر مهره‌ها شده و باعث افزایش آسیب‌دیدگی می‌شود.
- این آسیب‌دیدگی مفاصل باعث اصطکاک مهره‌ها بر روی یکدیگر و در نتیجه التهاب ستون فقرات می‌شود.
- مفصل ملتهب و آسیب‌دیده پیغام درد را از طریق سیگنال‌های عصبی به دیگر بخش‌های بدن منتقل می‌کند.
- این سیگنال عصبی باعث می‌شوند تا عضلات کمر دچار گرفتگی شوند.
- گرفتگی عضلات کمر و التهاب ستون فقرات باعث درد در قسمت پایینی کمر می‌شود.
نشانه‌های بارز آرتروز ستون فقرات
از علائم و نشانه‌های آرتروز ستون فقرات یا اسپوندیلوسیس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. معمولاً فردی که به آرتروز ستون فقرات مبتلا است چندین نشانه را هم‌زمان باهم دارد:
- خشکی و درد در قسمت پایینی کمر که در هنگام صبح شدیدتر می‌شود.
- این درد معمولاً در طول روز و در هنگامی که فرد وظایف روزانه‌ی خود را انجام می‌دهد کاهش پیدا می‌کند.
- درد و خشکی کمر دوباره در هنگام شب شدیدتر می‌شود.
- دردی که در طول شب باعث مختل شدن خواب فرد می‌شود شاخص‌ترین نشانه‌ی آرتروز کمر است.
- تورم و التهاب یک یا چندین مهره مخصوصاً در هنگام تغییر فصل به دلیل سرما و تغییر فشار هوا
- ایجاد حساسیت‌های موضعی هنگامی مه به مفصل یا قسمت آسیب‌دیده‌ی کمر فشار وارد می‌شود.
- کاهش انعطاف‌پذیری مفاصل مانند عدم توانایی خم شدن و برداشتن اجسام از روی زمین
- شنیدن صدای حرکت مهره‌ها و اصطکاک آن‌ها بر روی یکدیگر به‌خصوص در قسمت گردن، این پدیده کراپتاسیون نام دارد.
- احساس سوزش، بی‌حسی و گزگز در اعصاب یا نخاع، این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که در اطراف مفاصل ستون فقرات خارهای استخوانی به وجود می‌آید و این خارها عصب‌ها را تحریک می‌کنند.
تشخیص
به طور معمول تشخیص آرتروز ستون فقرات شامل یک پروسه‌ی سه مرحله‌ای می‌شود. برای تشخیص این بیماری در ابتدا سوابق سلامت بیمار به طور کامل بررسی می‌شود. درمانگر برای بررسی سلامت کلی بیمار، وضعیت اسکلت بدن، کارکرد عصب‌ها، رفلکس و واکنش‌های بدن و ارزیابی دقیق مفاصل آسیب‌دیده توصیه می‌کند تا فرد یک آزمایش کامل انجام دهد. پس از این درمانگر قدرت عضلات، انعطاف‌پذیری بدن و میزان توانایی بیمار در انجام وظایف روزانه مانند راه رفتن، خم شدن را بررسی می‌نماید و به همین منظور گاهی از بیمار می‌خواهد تا عکس رادیولوژی بگیرد یا ام آر آی انجام دهد.